افشارهای خمسه
گروهى از ایل افشار بوده اند که از دورة صفوی در منطقة خمسة زنجان ساکن شده اند. هنری فیلد مینویسدكه ایل افشار همراه ایل ترك زبان دَویران از آذربایجان به خمسه آمدند و با قبایل قزلباش خمسه اتحادیة ایلی شاهسون را تشكیل دادند. افشار های خمسه را «افشار دَویرانى» مىنامیدند و با این عنوان آنها را از «افشار صاین قلعه» در آذربایجان، و «افشار خرقان« در قزوین متمایز مىكردند.
4 طایفه : بدیرلو، جهانشاهلو، جمعهلو و قَرَاُسانلو ( قراصانلو) را از طوایف افشار خمسه نام بردهاندكه در ناحیه میان ابهر رود و گروس پراكنده بودن این طایفههای افشار تا زمانى كه كوچ مىكردند ، ییلاقشان بالای سلطانیه و درشمال خاوری كوهستان طارم و نیز در بخش باختری رودخانه ی قزل اوزن بود و پس از مالكیت بر زمینهای ییلاقى، در آنجا دهنشین شدند و به كشاورزی پرداختند. دهستان قشلاقات افشار، در دو سوی رودخانة قزل اوزن ، در جنوب غربى زنجان را محل استقرار قشلاقى بیشتر طایفههای افشار خمسه نوشتهاند .ژوبر كه در 1221 ق/1806م ، در زمان سلطنت فتحعلىشاه ، به ایران آمده بود ، افشارهای خمسه را از ایلهای چادرنشین زنجان معرفى مىكند و مىنویسد:بازار زنجان مركز داد و ستد افشارها بوده استكه قالیها، نمدها و بافته های پشمین خود را در آن میفروختند و به جای آنها ماهوت و اسلحه و باروت و ساچمه از بازار مىخریدند. هوتوم شیندلر در 1880م به دستهای از افشارها در جلگة اُجارود ، میان زنجان و رود قزل اوزن ، و در دهكدة چراغ تپه در 32 كیلومتری شمال خاوری تكاب اشاره مىكند (نك: ایرانیكا، .(I/584 شمار افشارهای خمسه سابقاً 5 هزارخانوار بودكه در 1339ش به حدود هزار خانوار تقلیل یافت. شیل شمار آنها را 200 خانوار نوشته است
افشارهای اسدآباد: گروهى از ایل افشار در آبادیهای جلگهای در اسدآباد همدان كه به «جلگه افشار» شهرت دارد ، زندگى مىكنند. اگر رفتن شومله، یكى از امیران ایل افشار را از همدان به خوزستان قرینهای بر حضور احتمالى شماری از افشارها در همدان بگیریم، نشانى از ورود افشارها در دورة سلجوقى به این ناحیه به دست مىآید. اوبرلینگ حضور افشارها در كرمانشاه را در اوایل دورة صفوی مىداند و شمار آنها را در دهة نخست سدة 19م (1216- 1225ق) حدود 7 هزار تن یاد مىكند. گفته شده است كه نادرشاه پس از آنكه سپاه عثمانى را كه تا همدان رخنه كرده بودند، از ایران بیرون راند ، گروهى از افشارهای منتسب به قاسملو، به سرپرستى 4 برادر : زهرمارخان، نصرالله خان، صالحخان و خانجان خان را به همدانكوچاند و در جلگه اسدآباد سكنى داد (جمالى، 245-246). پس از مرگ نادرشاه نیز گروه دیگری از طایفههای افشار از دورق خوزستان به اسدآباد و كنگاور مهاجرت كردند. نام«افشاریان»، روستایى ازروستاهای كنگاور ظاهراًبه سكنىگزیدن ایندسته ازافشارهای مهاجر خوزستانى دراین روستا اشاره دارد.
نوع مطلب :
برچسب ها :
ایل افشار، شاهسون، ایل شاهسون ، شاهسون بغدادی، ایل خمسه، خمسه،
لینک های مرتبط :